اجزای CNC
به طور کلی تمامی ماشین هایCNC شامل دوقسمت اصلی مکانیکی وکنترل به شرح ذیل می با شند .
1- قسمت مکانیکی یاماشین براده برداری یا افزار ( هما ماشین NC) ومتعلقات آن در اشکال مختلف .
2- سیستم یا واحد کنترل (که برنامه را گرفته پس از تجزیه وتحلیل دستورات را به روش مناسب به NC می دهد .
3- تابلوی برق
غیر از PCوقسمت مکانیکی متعلقات الکتریکی دیگری در دستگاه وجود دارد که در مجموع برای کار ماشین ضروری است .مانند ترانسفور ماتور ،فیوز ،رله ،کنتاکتور و تقویت کننده محور ها که همگی در تابلوی برق قرار گرفته اند که با یستی علاوه بر محافظت ومراقبتی که با یستی از تمام اجزای CNCبه عمل آورد در مورد تابلوی برق حساسیتی دو چندان اعمال نموده واز هر گونه آسیبی آن را به دور نگاه داشت و فقط افراد متخصص مجاز به انجام تعمیرات بر روی آن را دارند .
4- تاخوژنراتور Tacho Generators
تاخو وسیله ای است که روی هر محور موتور نصب شده و دور موتور را اندازه گیری کرده وبه دستگاه تقویت کننده اطلاع داده وبا مقدار سرعتی که دستگاه کنترل تعیین کرده مقایسه میکند .
سیستم اندازه گیریMeasuring System
برای اینکه دستگاه کنترل کننده و اوپراتور به طبع ان بدانند که هر یک از محور ها در هر لحظه در کجا قرار گرفته ودر اصل اندازه معیین گرددروی هر محور یک سیستم اندازه گیری نسب شده که حالت ها و موقعیت های مختلف را به کنترل اطلاع می دهد در این سیستم اندازه گیری از یک خط کش نوری وتعدادی لامپ مخصوص واجزای دیگر تشکیل شده که چون هر خط کش روی محور خودش می باشد با حرکت کردن آن و جابه جایی خطوط دستگاه می تواند موقعیت خود را تشخیص دهد.
5- موتور های محور ها
برای هر محور یک موتور معمولاSteperدر نظر گرفته شده که به خاطر آن می توانیم با در نظر گرفتن آنها سیستم کنترا سه محوره را در یک زمان واحد حرکت وکنترل نماییم .برای هر موتور به طور جدا گانه یک تقویت کننده Amplifierنیز در داخل تابلو برق قرار داردکه مقدار نیروی لازم برای به حرکت در آوردن سریع محور ها را در اختیار موتور می گزارد.
انواع موتور ها:
1-STEPER MOTORS
موتور هایی هستند که دقیقا با دادن هر پالس به اضای هر پالس یکهزارم دور خواهند زد (در بعضی مدل ها به مقداری دور می زنند که با توجه به گام میله ماری محور مر بوطه یکهزارم میلی متر جابه جا می شوند )وفعلا ارزان ترین می باشند هر چند جدیدا در برخی از دستگاه ها از رده خارج شده اند از مزایای آنها این که گرما را به صورت انرژی به بیرون منتقل می کنند وازایرادات آنهااین می باشد که اگر براده ای وارد محفظه آنها شود گیر پاژ کرده وپالس را به صورت انرژی گرمایی به بیرون داده ولی موتور دور لازم را نمی زند .
2-AC MOTORS
موتور هایی می با شند که از نظر قدر ت خوب بوده ولی دقت کمتری دارند .
3-DC MOTORS
مانند مدل اول با پالس کار می کنند وهم مانند مدل دوم قدرت خوبی دارند .
4-هیدرو موتور ها :
برای کار هایی خاص استفاده می شوند مثلا کارهایی سنگین با وزن تقریبی حدود 30 تن که نسبت به موتور های قبلی دارای سر عت کمتری ولی قدرت فراوان تری می باشند .
سیستم انتقال حرکت :
برای انتقال حرکت و حرکت دادن محور ها از مجموعه ای استفاده می شود که از میله ماری ، موتور ،و پیچ ومهره مخصوص به صورت Ballscrewوبقیه متعلقات آن روی هر محور به صورت جدا گانه موجود می با شد Ballscrow با عث از بین رفتن لقی محور ها در حد مجاز می باشد بدین صورت که بر خلاف ماشین های عادی که دارای پیچ ومهره با مقطع ذوزنقه می باشند در دستگاه های CNCپیچ ومهره با مقطع نیم کره و وجود ساچمه به تعداد فراوان در آن ها می باشد که با عث از بین بردن لقی ورفع خطا می گردد.
علاوه بر اجزا ی فوق هر دستگاه دارای قسمت های دیگری از جمله :
1- سیستم هشدار دهنده
2- سیستم تعویض ابزار
3- سیستم تعویض میز ها وپالت
4- تغییر سرعت اسپیندل
5- سیستم روغن کاری
6- سیستم خنک کاری
7- میز های گردان وزاویه ای
8- مکنده ها
9- دیجیتایزر
10- ودیگر اجزای اضافی مانند Centicator. Hand wheel
محرکه ها ی هیدرولیک :
کنترل قدرت های زیار با نیروی کم سادگی کنترل سرعت ونیرو به طور غیر پله ای و عکس العمل سریع در برابر تغییر جهت از ویژگی های محرکه های هیدرولیک می باشد
از معایب آن ها نشتی و گرا ن قیمت بودنشان را می توان نام برد ونیز این سیستم ها دارای سرعت عمل کمتری نسبت به محرکه های الکتریکی می با شند .
معایب CNC
1-قیمت بالای دستگاه
2- هزینه بالای تربیت نیروی انسانی (بر نامه نویس)
3-نیاز به پشتیبانی تعمیراتی مستمر وقوی
4-بالا بودن هزینه نگه داری در صورت عدم استفاده صحیح وبعضا نبود بعضی قطعات و برد ها جهت تعمیر .
توصیه برای مراعات چند نکته :
1-ایمنی را همواره سر لوحه کار هر کاری قرار دهید ودر هنگام کار خصوصا ابزار برنده جدا از شوخی کردن پر هیز کنید یادتان باشد اول ایمنی دوم ایمنی سوم ایمنی …وبعداز انجام هر کاری صحییح ومجاز می باشد .
2-حتما از خوب ومناسب بسته شدن قطعات وگیره به میز وبا هم مطمن شوید.
3-هنگام جابجایی محور ها دقت بفرمایید بر خوردی بین ابزار ودیگر متعلقات دستگاه به وجود نیاید .
4-از انباشتن هر وسیله غیر ضروری در محدوده کار جلو گیری کنید
5-از ابزار مناسب و ترجیحا استاندارد استفاده کنید .
6-ابزار روشن را خصوصا هرگز با دست لمس نکنید .
7سعی کنید دمای محیط کار همواره حدود بیست در جه سانتی گراد باشد .
8-مطمن باشید دستگاه دارای روغن کافی است .
9-از ولتاز مناسب برق دستگاه هنگام کار مطمن باشید .
11- سیستم اتصال بایستی مناسب با شد .
12- هنگام کار حتما حواستان هم به مانیتور و خصوصا ابزار و قطعه با شد .
13- هنگام کار حتما دست هایتان نزدیک به کلید های سکلتور و خاموش اضطراری باشد ودر صورت بروز حادثه در عین خونسردی سریع العمل با شید .
14- تر جیحا از باد خصوصا در جهت ریل های دستگاه استفاده نکنید .
15- وارد منوهای تخصصی وپارامتر های ثابت دستگاه ودرایو ها و متعلقات الکترونیکی بر د های دستگاه نشوید چون علاوه بر احتمال خرابی ای بخش ها ی گران قیمت احتمال برق گرفتگی نیز وجود دارد .
16- دقت کنید فن های خنک کننده در حال کار با شند .
17- به ابزار ودستگاه (علی الخصوص به خودتان )فشار بیش از حد وارد نکنید.
نکته مهمی که نباید آن را نادیده گرفت رعایت اصول ایمنی به هنگام کار با ماشین ابزار است .
دستور العمل نگهداری دستگاه تراش .
دستگاه های CNCنیاز مند رسیدگی ورعایت اصول نگهداری هستند تا احتمال آسیب دیدگی خرابی آنها کمتر شده ویا به تاخیر افتد .بنا براین مواردی از دستور العمل های نگه داری دستگاه تراش را با برسی قسمت های مختله آن به صورت اجمالی اراءه می گردد.
الف – موتور اسپیندل :
1-هر 500 ساعت از زمان کار کرد دستگاه نسبت به اطمینان از محکم بودن اتصالات وتمیز کردن سطوح خارجی موتور بایستی اقدام نمود .
2-صحت عمل کرد فن از نقطه نظر صدا وتمیز بودن باید روزانه کنترل گردد.
ب)-موتور های محور Z وX
این موتور ها برای حد اقل عملیات نگه داری طرا حی شده اند ولی باز بینی وکنترل آن ها از لحاظ صدا وتمیز بودن به صورت مداوم ضروری است .
پ)-تسمه موتور اسپیندل :
از تمیز کردن تسمه با عوامل آغشته به گریس خود داری نمایید عملکرد عالی وعمر زیاد برای تسمه با رعایت موارد زیر حاصل می شود .
1-پرو فیل تسمه کام و پولی ها تمیز باشند .
2- تسمه به طور صحیح تحت کشش با شد .(توضیح اینکه اگر تسمه بین دو پولی بیش از اندازه تحت کشش با شد موجب افزایش پیش بار وارده بر بلبرینگ ها می شود و منجرو به کاهش قدر ت انتقالی وافزایش صدا می گردد .بالعکس اگر تسمه شل باشد در مدت زمان طولانی منجرو به سر خوردن تسمه ودر نهایت موجب گرم شدن تسمه و پولی و سایش تسمه می گردد که نتیجه آن کاهش عمر تسمه خواهد بود .)
3- پولی ها نسبت به هم به صورت موازی منتاژ شده باشند (حداقل مقدار نا مواز ی بودن پولی ها :یک میلی متر )
4- پس از هر 500 سا عت کار سا یش تسمه ونیروی کشش تسمه را کنترل نمایید.
ت)- واحد روغن کاری مرکزی :
وظیفه واحد روغن کاری مرکزی رو غن کاری سطوح راهگاههای محور های Zوxیا تاقان های Ball screw محور های ZوXو یا تاقان های کلگی می باشد موارد زیر مد نظر با شد .
1-سطح رو غن و فشار آن با ید روزانه چک شود .
2-فیلتر مسیر مکش پمپ هر 2000ساعت یکبار تمیز شوند .
3- فواصل زمانی روغن کاری : 10دقیقه و مصرف تقریبی برای 10 ساعت کار : 13 لیتر .
ث)- واحد هیدرولیک :
وظیفه واحد هیدرولیک تامین فشار ودبی روغن مورد نیاز جهت سیستم قفل و آزاد کردن سه نظام و تامین نیروی وارده از مرغک به قطعه کار است .
1- فشار های لازم برای قفل سه نظام و نیروی محور مرغک بر اساس تکنولژی ساخت قطعه کار توسط شیر های کاهنده فشار قابل تنظیم می باشد .
2- سطح رو غن باید روزانه چک شود .
3- نوع فیلتر در مسیر برگشت با مش بندی 10میکرون است که با ید هر شش ماه تعویض گردد.
4- فیلتر در مسیر مکش پمپنیز قابل تمیز کردن می با شد .
ج) سه نظام :
1-هر 40ساعت گریسکاری شود .
2-هر 500ساعت به طور کامل دمونتاژشده و پس از شستشو گریسکاری گردد.
چ)تارت :
نیازی به شارژ یا تعویز روغن تارت وجود ندارد . در صورت دمونتاژ کامل قبل از مونتاژ تجهیزات سولو نءید نسبت به ریختن روغن از همین مجرا اقدام نمایید .
2- حساسیت تارت به سبب استفاده از تجهیزات الکترونیکی وبرقی نظیر اینکودر وموتور نسبت به نشت آب صابون خیلی زیاد است لذا در صورت نیاز نسبت به تعویض کاسکت اقدام شود .
ح)فیلتر های کابینت برق :
روزانه چک ودر صورت نیاز تعویض گردد.
خ)واحد براده کش و خنک کاری :
بعد از هر 100ساعت عملیات ماشین کاری نسبت به تنظیم مجدد نیروی کشش زنجیر براده کش اقدام نمایید .
2-هنگام تعویض مایع خنک کاری نسبت به شستشوی کامل تانک وباکتری زدایی آن نیز اقدام شود .
3- در صورت نیاز به صورت هفتگی فیلتر ورودی پمپ آب صابون تمیز گردد.
د)راهگاهها :
هر 1500 ساعت یکبار نسبت به تمیز کردن سطوح برداشتن مواد جمع شده در سطوح به وسیله پارچه بدون پرز اقدام شود ودر صورت نیاز گرد گیر ها تعویض گردد.
ذ)مرغک:
1-کوءل مرغک را با روغن دان روغن کاری نمایید .
2- پیچ های نگه دارنده مرغک را حد اکثر یک چهارم دور بچرخانید .
تذکراتی در مورد نگه داری ماشین :
1- عملیات باز دید را در زمان های مقرر انجام دهید .
2- بعد از اتمام کار روزانه براده ها و قطعات مایع خنک کننده را از محیط کاری پاک نمایید و سطوح باز شیار ها وراهگاهها را برای جلوگیری از زنگ زدگی گریس کاری کنید .
3- برای تمیز کردن ماشین از به کار بردن هوای فشرده اکیدا خود داری نمایید.
نکاتی در مورد دستگاه فرز CNC
هر گاه یکی از محور ها از محدوده مجاز حرکتی خود خارج شود با ید مجددا محور ها را رفرنس کرد .
اگر هنگام تعویز ابزار انباره ابزار در زیر محور اسپیندل قرار گرفت ود ستگاه آلارم کم بودن فشار باد را اعلام کرد و به تبع آن دستگاه متوقف شد با ید دکمه استپ اضطراری را زده ود ستگاه را مجددا روشن (راه اندازی)کرد .در این حالت انباره از اسپیندل جدا می شود .
نکات ایمنی در برنامه نویسی و اپراتوری ماشین های CNC
در ماشین های CNCنیز رعایت نکات ایمنی همانند دیگر ماشین های ابزار ضروری است در زیر به چند نمونه از آنها اشاره می شود :
1- قبل از اجرای برنامه نوشته شده روی ماشین وبا قطعه کار اصلی بر نامه کنترل ویک بار بالاتر از سطح قطعه کار بدون براده برداری اجرا شود .
2- ابزار وتجهیزات متناسب با جنس قطعه کار انتخاب شود .
3- از برخورد ابزار در حرکت سریع جلو گیری شود .
4- سرعت های پیشروی وبرشی به هنگام کار کنترل شود .
5- در تراشکاری تعویض ابزار در فاصله دوری از سه نظام انجام شود .
6- در صورت نیاز حتما از مواد خنک کننده استفاده شود .
7- سرویس دستگاه به موقع انجام شود .